از شنبه شب گذشته که از کشته شدن ندا در خیابان فیلم و عکس به صورت ویدئو در اینترنت پخش شد که چهرهٔ او به عنوان سمبل جنبش اعتراض ایرانیان تبدیل شد
در ویدئوی ۵۰ ثانیه ی این فیلم که توسط یک رهگذر گرفته شده فیلم بر روی آخرین نگاه چشمان در صورت به خون آغشته ش که جان می بازد متوقف میشود. این تصویر نماد برجسته ای را به جهان بیرون نشان داد که حتی باراک اوباما آنرا معروف شناخت و آنرا یک نماد و یا چهره به یاد ماندنی دانست
و حتی در چهره زنده ای که از ندا آقاسلطان در این صفحه هست. شایعترین عکس مورد استفاده قرار داده شده که یک تناقض وحشتناک از قبل و بعد از مرگ اوست. ندا آنچنان درخشید که از او به عنوان نماد مبارزه یاد میشود و در سر تیتر روزنامه ها خبرها وب سایت ها و همچنین در تصویر پروفایل کاربران در فیسبوک و تویتر و سرانجام بر روی پلاکادرها قرار گرفت.
این تصویر واضح و روشن دانشجوی ۲۶ ساله ایست که در دیدگاه همگان قرار گرفت او یک نماد شد برای درک مسال سیاسی ایران و این سوال مطرح شد که چرا بالاخره صورت ندا آقا سلطان و نه آن دانشجوی که آخر هفته در منزلش کشته شد یا مرد جوانی که در ویدئو ۲۲ جولای در یوتوب در حین تظاهرات کشته شد به نماد جنبش اعتراضی ایران بدل نشدند؟
بسیاری از این ویدئوها که نمودی ست از آنچه در واقعیت در ایران می گذرد،توسط شاهدان عینی این اعتراضات و تظاهرات ها ثبت شده و بر روی یوتیوب منتشر شدند، این ویدئوها بر روی کامپیوترهای شخصی در سراسر جهان دیده شدند و با خشم و شگفتی غرب روبرو شدند
اغلب این ویدئوها توسط رسانه ها مورد استفاده قرار گرفت و دراین میان صحنه جان باختن ندا آقا سلطان در برابر دوربین به نمادی از جنبش اعتراضی بدل شد.
زیباشناسی مرگ
زن به عنوانه مادر آینده برای بقای خانواده، قبیله ، و جامعه پا برجاست. از او هنوز به عنوان یک موجود بی دفاع که باید مورد محافظت دائمی قرار گیرد یاد میکنند
توضیحی که خانم الیزبت برنفن در مصاحبه با اشترن در مورد انتشار سریع تصویر ندا در رسانه غرب نیز در همین راستاست، او می گوید
"تصویریک زن درحال جان باختن دردناک تر از تصویر یک مرد در حال جان باختن است". این به ریشه های فرهنگی مامربوط می شود. چنان که نویسنده کتاب "تنها بر جسد او" از ترکیب زنانگی، مرگ و زیباشناسی سخن می گوید
این نماد سازی به تاریخ طولانی از شهادت مردان و زنان برمی گردد. از نمادهای روم باستان از زمان شهادت"لوکرتیا" تا صحنه مرگ به یاد ماندنی لرا پالمر در مجموعه تلوزیونی دیوید لینچ: "Twin Peaks "، به خاطر آوریم که ادگار آلن پو در ۱۸۴۶ گفت بود :"مرگ یک زن زیبا بدون تردید شاعرانه ترین و به یاد ماندنی ترین سوژه در جهان است
الیزابت برونفن، استاد دانشگاه زوریخ می گوید این چهره ماندگار، خشونت قتل را بیشتر به چشم می آورد. زنانگی در فرهنگ ما چیزی است که باید مورد حفاظت قرار گیرد و وقتی ما این چهره زیبای در خون تپیده را می بینیم به شدت تکان می خوریم
وی می گوید: "ندا بسیار زیباست و وقتی ما تصاویر وی در زمان زنده بودنش را می بینیم و با این تصویر صحنه مرگش در کنار هم می گذاریم، بلافاصله از خود می پرسیم چرا باید او کشته می شد؟"جنبش زنان
در کنار زیبائی شناسی، مسائل سیاسی مرتبط با نمادسازی از ندا در این جنبش اعتراضی نیز موضوعی قابل تامل است
یک زن شجاع جوان و مشتاق به زندگی آزاد در نهایت قربانی رژیم احمدی‌نژاد می شود، رژیمی که این تمایل به آزادی را نادیده گرفته و سرکوب می کند و جالب است که در دید غرب رهبر جناح مخالف میرحسین موسوی در اغلب موارد با معیارهای لیبرال ناهمسوست و این از سوئ بسیاری از پشتبان های مجازی وی تا حدودی ندیده گرفته شده است.
پس جای تعجب نیست که یک دختر دانشجو سمبل مبارزه شود آنچنان که برنفن در ادامه می گوید: "وقتی ما در رابطه با کشورهای عربی، اسلامی و پارسی زبان صحبت می‌کنیم بیشتر توجه ما به حقوق خصوصی و تحصیل زنان باز می گردد. در حال حاضر توجه ما معطوف آن است که زنان نیروی حرکت در زمانی که تغییری در شرف رخ دادن است باشند و به نظر می رسد که این آرزویی دیرینه باشد. اما این جنبش اعتراضی در ایران به گونه ای برجسته تصویری از زنان مبارز را به نمایش گذشت."
وی ادامه می دهد: " پس از این قرار یک دانشجوی زن کشته شده جایگاه برجسته تری از یک دانشجوی مرد کشته شده دارد
برنفن یاددآوری می کند که این نوعی شهادت است که غرب نیز آن را باز نمایی می کند
و چهره غربی ایران را نمایان می سازد. اگر به جنبه های زندگی و شیوه زندگی کنونی ایرانیان نگاه کنیم،گرایشات امروزین در جامعه ایران را می توان بخشی از فرهنگ کشورهای غربی دانست
برخلاف کشورهایی مانند عربستان سعودی، ایران به ما بسیار نزدیک است فقط باید احمدی نژاد را از سیمای آن حذف کرد
ترجمه: سالومه
|